Voorbij de Data - Luc Hellemans, CEO, Lantis

“We verbeteren de leefbaarheid van de stad en de hele regio”

Sven Persoone

11 Min
13/01/2024

In onze podcastreeks Voorbij de Data ontvangen we wekelijks een inspirerende gast, die ons vertelt hoe data – en de innovatieve inzichten die daaruit voortvloeien – voor snelheid, efficiëntie en richting zorgen. Gesprekspartners komen uit verschillende sectoren. Sommigen zijn data nog volop aan het ontdekken, anderen zijn intussen doorgedreven gebruikers en werpen al een blik op de nabije toekomst.

Om de reeks te openen, spraken we met Luc Hellemans, CEO van Leefbaar Antwerpen door Innovatie en Samenwerking. Kortweg: Lantis, en wellicht beter bekend als bouwheer van de Oosterweelverbinding. Al is Lantis veel meer dan alleen maar een infrastructuurproject. Onze gast gaat dieper in op de rol van data bij de transformatie van de stad Antwerpen en in de creatie van een meer duurzame en leefbare omgeving.

Luc Hellemans bouwde 25 jaar ervaring op in de privésector. Hij raakte in die periode vooral geïntrigeerd door de transformerende impact van projecten op de samenleving en de rol die data daarin speelt. Zes jaar geleden kwam hij aan het hoofd van Lantis.

“Lantis probeert de stad weer aan de mensen te geven en dat was voor mij voldoende motivatie om deze uitdaging aan te gaan”, zegt hij. “We zitten al een decennium in transitie. We weten niet goed waar het naartoe gaat. Ofwel zijn we doemdenkers ofwel zijn we ontkenners. Geen van beide is een goed recept dus: wat moet je doen? Mensen weer bij mekaar brengen, verbinden en dan zoeken naar oplossingen. En data kan ons daar enorm bij helpen. We investeren straks zeven à acht miljard euro in dit project. Ik zou graag hebben dat die investering zich terugverdient en dat kan alleen maar door goede beslissingen te nemen. Niet op basis van buikgevoel, maar op basis van data.”

Voorbij de data - Luc Hellemans, CEO, Lantis

Intuïtie is ook data

Al mogen we menselijke intuïtie volgens onze gast niet onderschatten.

“Sinds de mensachtigen miljoenen jaren geleden op deze planeet kwamen, hebben we vaak op basis van seconden een situatie ingescand en een beslissing moeten nemen. Die situatie inscannen, dat was ook data. Dat was informatie uit de omgeving, die de mens heel snel verwerkt. Zo krijg je bijvoorbeeld rillingen en je haren gaan rechtop staan als er gevaar dreigt.”

“Alleen in bedrijven doen we dat niet of toch veel te weinig. Vaak is daar iemand die een bepaalde richting heeft uitgestippeld en dan gaat men gewoon door. Of dat nu de juiste richting is of niet. We negeren data en verzamelen vooral informatie om achteraf ons gelijk te bevestigen. Net die bedrijven zijn heel traag in veranderingen en weinig innovatief. Dus dat mogen we net niet doen. We moeten terug naar onze intuïtie, naar dat systeem van data gebruiken als een scan van de omgeving en daarmee aan de slag gaan.”

In veel bedrijven is er iemand die een bepaalde richting heeft uitgestippeld en dan gaat men gewoon door. Of dat nu de juiste richting is of niet.


Luc Hellemans
CEO, Lantis

Data als bewijs

Data zijn alomtegenwoordig. Het komt erop neer om er ook slim mee om te springen. Om elke dag bij te leren en stapjes te zetten. Organisaties moeten voortdurend proberen ruwe data om te vormen tot smart data. Volledige transparantie en een gezond vertrouwen in de medewerkers zijn daarbij cruciaal. Daarnaast zijn data ook noodzakelijk om te bewijzen dat de stad Antwerpen effectief beter wordt.

“We hadden evengoed al die miljarden in de zorg of in het onderwijs kunnen steken. De maatschappelijk return van dit project moet je dus ook bewijzen. Als we bijvoorbeeld  claimen dat de luchtkwaliteit van 300.000 mensen erop vooruit gaat of dat je weer kunt barbecuën naast de autostrade, dan moeten we dat aantonen met data. Wel, in Zwijndrecht staan nu geluidsschermen en -bermen van negen meter hoog. Dat is een soort canyon die het fijn stof en het geluid tegenhoudt. Achter die schermen kunnen bewoners effectief barbecuën. Ze horen ook de vogels opnieuw fluiten. Dat is het verschil tussen doof worden op je zestigste of goed blijven horen tot je negentigste. En dat zijn ook allemaal zaken die je kunt meten en in data kunt omzetten.”

Samen met ecosystemen kijken naar de toekomst

Een leefbaar Antwerpen geldt overigens niet alleen voor haar bewoners, maar voor een volledige regio.

“Ongeveer anderhalf miljoen mensen zijn aangewezen op Antwerpen. Ze wonen er of ze komen naar hier om te werken of zich te ontspannen. 160.000 mensen rijden elke dag langs onze ring. Lukt dat niet, dan duiken ze in de woonwijken en dan loopt het systeem over. Dus om Antwerpen leefbaar en veilig te maken, moeten we inzetten op een heel breed scala van maatregelen. Dat anderhalf miljoen mensen, dat zijn allemaal onze klanten, onze stakeholders. Daar doen we het voor. En dat doen we voor verschillende generaties.”

Het dwingt Lantis ook om heel bewust naar de – soms verre – toekomst te kijken.

“Je bouwt de Oosterweelverbinding niet voor tien jaar, je bouwt die voor 100 jaar. Alleen weet ik niet hoe de wereld er binnen 100 jaar zal uitzien. Dus moeten we met een aantal wetenschappers aan de slag om bepaalde prognoses te maken, een soort van real option theory. Is onze bouwdoos waar we nu aan bezig zijn nog adaptief als het een bepaalde richting uitgaat? Bouwen we een kameleon of is dat een dinosaurus? We hebben nog niet op alles een antwoord. Sommige zaken lukken, maar er zijn ook al heel wat cases in de vuilnisbak verdwenen.”

Je bouwt de Oosterweelverbinding niet voor tien jaar, maar voor 100 jaar. Alleen weet ik niet hoe de wereld er binnen 100 jaar zal uitzien.


Luc Hellemans
CEO, Lantis

“We moeten ook verder durven denken dan onze eigen sector. Door te denken in ecosystemen kun je met nieuwe toepassingen komen. Ons afval is misschien de grondstof voor een ander. Data driven werken over de sectoren heen, brengt je telkens nieuwe inzichten, waardoor je heel wendbaar je steven wendt en telkens nieuwe kansen ziet.”

Samenwerking en geloven in grote verhalen

Tegen 2030 moet het infrastructuurproject rond Antwerpen klaar zijn. Voor de kritische buitenwereld is het afwachten of het effectief een succes wordt. Luc Hellemans gelooft uiteraard in een positieve afloop.

“Statistisch bekeken is de slaagkans van een project van meer dan een miljard euro één op drie. Als je naar infrastructuurprojecten kijkt in een urbaan gebied, dan zakken de slaagkansen naar slechts één op tien. Er is veel onderzoek naar gedaan door de grote consultancybedrijven en die komen allemaal tot dezelfde conclusie: het was niet goed georganiseerd, de besluitvorming was niet helemaal goed gestructureerd, en dat klopt allemaal. Om een project succesvol te maken, zijn al die dingen noodzakelijk. Maar er zijn eigenlijk twee zaken die men vergeet.”

“Een mens heeft namelijk het uniek vermogen om te geloven in grote verhalen. We kunnen allemaal met de neus in één richting kijken. We kunnen geloven in een bedrijf of in een religie en groepen van een miljard mensen verbinden of met 10.000 samenwerken. En als je samen kunt werken in heel grote groepen, dan ben je ook in staat om dingen te realiseren die elke verbeelding van een computer te boven gaat. Dankzij dat unieke vermogen hebben we tal van uitvindingen gedaan en zijn we als mens zo gegroeid. Je moet dus dat uniek vermogen van samenwerken en het geloof in grote verhalen samenbrengen. Je dient een project van zo'n grote omvang om te vormen tot een verhaal voor de omgeving, dat groter is dan dat project zelf.”

Je dient een project van zo'n grote omvang om te vormen tot een verhaal voor de omgeving, dat groter is dan dat project zelf.


Luc Hellemans
CEO, Lantis

“Oosterweel is geen infrastructuurproject. Nee, we verbeteren de leefbaarheid van de stad Antwerpen en de ganse regio. Je trekt het naar een hoger niveau en op die manier kun je mensen verbinden. Vroeger was er protest, vandaag hebben we een draagvlak van 90 procent voor het project. Het blijkt trouwens dat projecten die kansen bieden voor de omgeving in tijd en in geld ook efficiënter bestuurd worden. Met andere woorden, het lijkt alsof je meer uitgeeft, maar in het slot ben je veel minder geld kwijt en heb je veel meer baten gerealiseerd. Dat zou de strategie kunnen zijn om dit project te laten slagen. En als het ons lukt en als het ecosysteem erin meegaat, dan zetten we iets unieks in gang waardoor je straks van Antwerpen en van onze regio een heel ander beeld zult krijgen.

In het volledige gesprek met Luc Hellemans komen nog andere topics aan bod. Laat ons na afloop zeker weten wat u ervan vond.