“Welke sportieve rol je ook krijgt in het voetbal, je zult altijd met data overweg moeten kunnen”

Data en analyse om te objectiveren

Voetbal is vooral een praatsport. Als de Rode Duivels uitgeschakeld worden op een groot tornooi, dan heeft iedereen zijn analyse klaar. Veelal is die gebaseerd op buikgevoel of het aantal biertjes dat iemand gedronken heeft.

“Dat is onder de supporters inderdaad het geval en laat hen vooral verder doen. Mijn belangrijkste bekommernis is vooral intern. Over de fitheid of de snelheid van een speler zul je bijvoorbeeld verschillende meningen kunnen verzamelen. Dus heb je allerlei data-elementen en analyses nodig om die subjectieve meningen te objectiveren. Want met al de informatie die we hebben, kunnen we effectief fysieke prestaties verbeteren en blessures vermijden. Data maken het ook tastbaarder om bepaalde argumenten voor of tegen een bepaalde beslissing op tafel te leggen.”

Bij OH Leuven blijft het niet alleen bij toepassingen voor de eerste ploeg. De visie op data en analyse wordt breed gedragen door heel de club.

“In het kader van verdere ontwikkeling is video-analyse bijvoorbeeld erg belangrijk in onze jeugdacademie. Een video-analist heeft echter veel individueel knip- en plakwerk om een verhaal te brengen naar de betrokken spelers. De ontwikkelingen op vlak van artificiële intelligentie zullen het wellicht mogelijk maken om een groot deel te automatiseren, zodat video-analisten meer kunnen inzetten op de echte analyse.”

Staf wordt alsmaar groter

Het betekent ook dat er andere profielen in het voetbal zullen opduiken. Profielen die AI omarmen, die het voetbalspelletje kennen en die de twee ook nog eens kunnen combineren.

“Welke sportieve rol je ook krijgt in het voetbal, je zult altijd met data overweg moeten kunnen. Daar ben ik rotsvast van overtuigd. Door de opkomst van data en technologie in onze sport wordt de staf alsmaar groter. De meer old-fashioned coaches die met hun assistenten training geven, bestaan niet meer.”

“Er ligt nu een gigantisch uitdaging om het fysieke aan het voetbalspecifieke te koppelen. Vanuit het oogpunt van blessurepreventie kunnen we de trainingsbelasting aanpassen. Maar prestatieniveau is eigenlijk nog een onontgonnen gebied. We zien wel of een speler veel en snel heeft gelopen, maar heeft hij ook goed gelopen? Heeft hij gelopen zoals wij dat willen? Dus als we aan de video-analyse ook nog eens het fysieke kunnen koppelen, dan kun je heel contextgericht gaan analyseren. Dat is de volgende stap.”

Scouting & recruiting

De vraag stelt zich of het voldoende is om clubs met grotere budgetten de loef af te steken. Is een club uiteindelijk niet afhankelijk van de spelers die het aantrekt?

“Dan komen we naar mening bij het belangrijkste department waar data nodig is: scouting en recruiting. Vroeger stuurde je een scout voor vier weken naar Brazilië, die daar mogelijk de tijd van zijn leven had. Die kwam terug met een aantal namen op papier, maar je was afhankelijk van het subjectieve kennersoog en de werkethiek van die expert. Door de explosie aan data in het voetbal, die eenvoudig te verkrijgen is, is dat niet meer van toepassing. Maar je moet nog sneller handelen om de witte merels eruit te halen.”

“Als je over opeenvolgende seizoenen data gaat monitoren, zul je op een gegeven moment ook predictieve modellen kunnen uitrollen die bepalen of een speler een blessure zal krijgen of niet. Of iemand het zal maken of niet? Heeft de speler de kwaliteiten die je nodig hebt in je ploeg? Je kunt van een ezel geen racepaard maken. Je moet de prestaties van de spelers die je hebt, dus combineren met de spelers die je wil hebben. Door te objectiveren, wordt de kans alleen maar groter dat de speler die komt inderdaad kan wat je voor ogen hebt.”

“Dan heb je ook nog de jeugdacademie, die eigenlijk in veel clubs het grootste verdienmodel is. In die jeugdopleiding is data gigantisch belangrijk om de evolutie te bepalen en te voorspellen. Waar staat een speler nu, als die zestien is? Waar moet die staan als hij achttien is? Wat heeft hij nog nodig om het eerste elftal te halen? En hoeveel tijd heeft hij daar nog voor nodig? Moeten we dan iemand extern gaan halen of wachten we?”

“Al die inzichten zullen het interne gesprek gigantisch veranderen. En geloof me, het is een organisch proces, maar op een bepaald moment gaan de non-believers eruit.”

Sporttechnische data voor de fans

Ook richting fans en supporters kan data een belangrijke rol spelen.

“Er is een overaanbod aan vrijetijdsactiviteiten. Het wordt steeds moeilijker om supporters aan de club te binden. Laat staan om hen ook nog eens naar het stadion te krijgen. Sporttechnische data in alle openheid delen, kan de nieuwe generatie jongeren misschien overtuigen om voor voetbal te kiezen. Je kunt je supporters geen twee weken loslaten en hen dan uitnodigen voor een thuiswedstrijd. Je moet hen voortdurend voeden met beelden, analyses en data om hen aan de club te binden.”

Om af te sluiten nog een weetje dat dankzij data-analyse aan het licht kwam. Een analyse van het WK 2018 en het WK 2022 toonde aan dat de afgelegde afstand ongeveer hetzelfde bleef (+3%). Wat opviel waren de acties met hoge intensiteit, die op vier jaar tijd met +18% stegen. Dat betekent dat de intensiteit van het voetbalspel hoger ligt, dat spelers vaak sneller moeten zijn en dat ook moeten kunnen blijven volhouden. Maar daardoor worden ze ook blessuregevoeliger.

“Om dat allemaal te monitoren en die puzzel te leggen, kun je niet anders dan met data werken. Weet ook dat het gemiddeld aantal wedstrijden voor elite in Europa van 50 wedstrijden per seizoen gestegen is naar 70. Dus die druk op voetballers – ook gedreven door geld – wordt zo hoog dat je niet anders kunt dan hen individueel te monitoren. Het is enorm belangrijk om hen een heel seizoen fris en fit te houden. Binnen tien jaar gaan we daar aan een plafond zitten en dan zal het menselijk brein en het snel handelen de kritische succesfactor worden in het voetbal.”

In het volledige gesprek met Steven Probst komen nog andere topics aan bod. Laat ons na afloop zeker weten wat u ervan vond.