Antwerpen, 3 januari 2023 – In 2022 gingen 9.823 failliet, een stijging ten opzichte van 2021 met +42%. Hoewel de trend in vergelijking met de voorgaande covidjaren een duidelijk stijgend verloop vertoont, bereikt het cijfer op federaal niveau geenszins de volumes uit het pre-covid niveau. In de praktijk merken we sterk regionale verschillen, waarbij enkele provincies binnen het Vlaamse gewest wél de aantallen van pre-covid bereikten en soms zelfs overstegen.
Binnen de provincie Antwerpen meten we met 2.232 uitspraken het op één na hoogste aantal faillissementen ooit (+76,4% ten opzicht van 2021). Vlaams-Brabant veegt met 750 faillissementen het record van 2019 (toen 709 uitspraken) van de tabellen. Zowel in Brussel als in Wallonië is de stijgende trend minder uitgesproken, al bedraagt die daar ook +32,7% en +22,2%. In elk geval liggen deze cijfers nog ver onder het pre-covid niveau.
Falingsgraad volgt
De falingsgraad geeft de verhouding ondernemingen weer die tijdens een bepaalde periode failliet gaan ten overstaan van het aantal actieve ondernemingen (minus de stopzettingen). Deze benadering leert ons meer over het ziektebeeld van ondernemingen dan absolute aantallen. In de praktijk kende onze ondernemingspopulatie het afgelopen decennium een belangrijke groei waarbij we vaststellen dat het aantal faillissementen niet evenredig steeg. Met andere woorden, het aantal actieve ondernemingen steeg sneller dan het aantal faillissementen.
In het post-crisisjaar 2013 berekenden we nog een falingsgraad van 1 op 99. Per 99 actieve bedrijven ging dat jaar dus 1 bedrijf over de kop. Sindsdien kent de falingsgraad op federaal niveau een duidelijk dalende trend.
Vanaf 2020 moet de falingsgraad echter met voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. In 2020 en 2021 lag het aantal faillissementen immers kunstmatig laag door allerhande steunmaatregelen ter bestrijding van de economische gevolgen van de covid-crisis. De recordlaagte van 1 op 217 bedrijven dat in 2021 failliet ging, is dus allesbehalve een natuurlijk peil. In 2022 ging 1 op 151 eenmanszaken of vennootschappen in faling. Een stijging die niet onverwacht is, al blijft de falingsgraad nog altijd sterk onder het niveau van het pre-covid tijdperk.
Sinds de hervorming van het ondernemingsrecht in 2019 worden ook VZW’s beschouwd als onderneming. Bijgevolg kunnen ook zij failliet worden verklaard. Daarom wordt in onderstaande grafiek ook de falingsgraad inclusief VZW’s en verenigingen berekend. Uit de grafiek blijkt duidelijk dat de falingsgraad aanzienlijk lager is als we ook rekening houden met VZW’s en verenigingen aangezien faillissementen bij deze ondernemingsvormen zeer uitzonderlijk voorkomen.
Veel jonge bedrijven
Naar verhouding zijn er nooit eerder zoveel jonge bedrijven over de kop gegaan. Liefst 38,15% van de gefailleerden in 2022 bestond nog geen 5 jaar. Het is het hoogste cijfer van het afgelopen decennium, inclusief de periode waar de vorige crisissen eindigden. Het is des te opvallender aangezien we de afgelopen jaren net een omgekeerde trend vaststelden. Deze trend is overigens ook een uitdrukkelijk Vlaams fenomeen waar maar liefst 41,15% van de gefailleerden jonger is dan 5 jaar.
Faillissementenrecord in transportsector
Traditioneel noteren we het hoogste aantal faillissementen binnen de horeca en de bouw. Binnen de bouwnijverheid noteren we voor 2022 2.023 uitspraken (+40,8%). Binnen de horeca tellen we 1.619 uitspraken (+56,1%). Ook hier piekt het Vlaams gewest waar we 909 (+75,8%) uitspraken noteren in de horeca en 1.110 (+40,2%) in de bouw. In Brussel noteren we met betrekking tot de bouwnijverheid 439 uitspraken, een stijging met +77,0%, terwijl het aantal faillissementen in de horeca hier stijgt met 32,8% (312 uitspraken).
Hoewel kleiner in absoluut aantal, vestigt de transportsector met betrekking tot het aantal faillissementen een absoluut record met 566, een stijging van +38,7% ten opzichte van 2021. Binnen deze sector noteren we een bijzonder hoge falingsgraad (1 op 31) bij de deelsector “posterijen en koeriers”.
December minder uitgesproken
Blikken we ook nog even terug op de maand december, dan gingen er 832 ondernemingen over de kop. In vergelijking met december 2021 betekent dit een stijging van +10,9%. De stijging is echter beduidend minder scherp dan de maanden voordien. Dit is enkel een gevolg van de eindejaarsperiode die samenvalt met een minder aantal zitdagen.
Download hieronder de volledige studie met alle cijfers en bevindingen.