Rentabiliteit geeft de verhouding weer van de gemaakte winst ten opzichte van het geïnvesteerde vermogen. Met andere woorden: het inkomen en het vermogen waarmee dit inkomen is verdiend. Voor de continuïteit van een bedrijf moet de winst op lange termijn voldoende zijn om vermogensverschaffers en aandeelhouders uitkeringen (zoals dividend) te doen. Deze ratio wordt daarom vaak door aandeelhouders onder de loep genomen.
U kunt de rentabiliteit van een onderneming op drie manieren berekenen: rentabiliteit van het totale vermogen (RTV), rentabiliteit van het eigen vermogen (REV) en rentabiliteit van het vreemde vermogen (RVV). De formules zijn achtereenvolgend:
Let op dat bij een eenmanszaak, vof of commanditaire vennootschap, voor een nauwkeurige berekening, het inkomen van de ondernemer van de winst moet worden gehaald. Dit bedrag gaat immers naar de ondernemer en telt dus niet mee in de rentabiliteit.
U vindt de gegevens voor het berekenen van de rentabiliteit in de winst- en verliesrekening en op de balans van een bedrijf. De balans is onderdeel van de jaarrekening die u kunt opvragen bij de Kamer van Koophandel of bij GraydonCreditsafe. Het gemiddelde eigen, vreemde of totale vermogen berekent u door de het vermogen aan het begin en aan het eind van het jaar bij elkaar op te tellen en door twee te delen.
De uitdaging is een zo laag mogelijke RVV te bereiken (hoe goedkoper vreemd vermogen wordt aangetrokken, hoe beter) en een zo hoog mogelijke REV (wat het bedrijf aantrekkelijker maakt voor aandeelhouders).
Of de rentabiliteit uiteindelijk goed of slecht is, hangt vooral af van hoe deze relateert aan vergelijkbare bedrijven. Als het ene bedrijf bijvoorbeeld een rentabiliteit heeft van 2% en het andere bedrijf van 9%, doet het tweede bedrijf het beter, omdat het voor elke geïnvesteerde euro 9 cent winst maakt (en het eerste bedrijf slechts 2 cent). Het tweede bedrijf zal dus waarschijnlijk ook meer dividend uitkeren. Wat een goed percentage is, hangt af van de branche en markt. Gemiddeld kunt u uitgaan van 5% tot 10%. In 2020 was de rentabiliteit echt gedaald naar gemiddeld 3,9%.
De rentabiliteit zegt iets over de winstgevendheid - en winstgevendheid is belangrijk om te groeien, te investeren en om financiële tegenvallers op te vangen. Vooral vermogensverschaffers (banken en aandeelhouders) vinden het dan ook een belangrijke ratio. Hoe hoger de rentabiliteit, hoe ‘rendabeler’ ook hun investering meestal wordt, omdat hun risico afneemt en de kans op een hoger dividend toeneemt.
Of u goed of slecht scoort, kunt u onder andere ontdekken door op basis van kredietinformatie te vergelijken (benchmarken) met uw concurrenten. Blijkt uw rentabiliteit relatief laag, dan kunt u de volgende acties ondernemen om deze te verhogen: