Simpel gezegd is een jaarrekening een jaarlijks overzicht van de financiële situatie van een bedrijf aan het einde van een boekjaar. De jaarrekening vormt de basis voor een analyse van de financiële gezondheid van een bedrijf. Ook geeft dit document een indicatie hoe het bedrijf zich ontwikkelt. Grofweg bestaat een jaarrekening uit:
Elke organisatie van een bepaalde grootte is wettelijk verplicht is om een jaarrekening te deponeren. Bovendien is de jaarrekening een goed middel om te analyseren hoe de concurrent of uw zakenpartner ervoor staat.
U moet de jaarrekening overigens niet verwarren met het jaarverslag. Het jaarverslag is namelijk de tekstuele toelichting op de jaarrekening en op de toekomstverwachtingen van het bedrijf.
De belangrijkste onderdelen van een jaarrekening hebben wij voor u onder elkaar gezet.
De balans
De balans is als het ware een momentopname (een foto) van de bezittingen en de schulden op de laatste dag van het boekjaar. Een balans heeft dan ook twee kanten: één voor de activa (bezittingen) en één voor de passiva (schulden). Het is een weerspiegeling van de waarde van een onderneming op een bepaald moment.
Dat de balans een momentopname betreft is belangrijk om te benadrukken. Een openstaande factuur wegboeken op de laatste of eerste dag van het boekjaar, geeft immers een ander beeld. Een foto kunt u bewerken voor u deze publiceert. Met de balans geldt dit ook voor een deel, omdat wettelijke regels en boekhoudvoorschriften vaak verschillend te interpreteren zijn en bedrijven erbij gebaat zijn de jaarcijfers wat ‘op te poetsen’.
Winst- en verliesrekening
Waar u de balans kunt vergelijken met een foto, komt de winst- en verliesrekening meer overeen met een film van het afgelopen boekjaar. De winst- en verliesrekening geeft een overzicht van de inkomsten en de uitgaven gedurende het boekjaar. Voor het uitrekenen van het bedrijfsresultaat gebruikt u de winst- en verliesrekening. Vandaar dat ook wel de term 'resultatenrekening' wordt gebruikt.
De toelichting
In de toelichting verklaart het bedrijf onder meer welke waarderingsregels het gebruikt heeft om tot bepaalde cijfers in de balans en de resultatenrekening te komen. Die waarderingsregels bevatten belangrijke informatie, omdat de waardering van sterke invloed kan zijn op het uiteindelijke resultaat.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht geeft een goed inzicht van de feitelijke geldstromen (liquide middelen) die in de loop van een boekjaar een organisatie inkomen en uitgaan. In het kasstroomoverzicht wordt het bedrijfsresultaat gecorrigeerd met uitgaven die geen kosten zijn en inkomsten die geen omzet zijn. Deze ietwat cryptische omschrijving verwijst naar het corrigeren van geld dat ‘vastzit’, bijvoorbeeld in voorraden of debiteuren. Dit kan immers nog niet direct worden aangewend om rekeningen mee te betalen. Daarom geeft het kasstroomoverzicht een goede weergave van de kwaliteit van het behaalde resultaat. In hoeverre is een bedrijf in staat haar rekeningen te betalen met het daadwerkelijk verkregen geld? Grotere organisaties (waaronder de categorie grote en middelgrote ondernemingen) zijn verplicht een kasstroomoverzicht te publiceren als onderdeel van de jaarcijfers.
De balans is een statisch overzicht (een foto) en de resultatenrekening een dynamisch overzicht (een film). Wanneer u in staat bent de onderlinge verbanden te zien tussen de balans en de resultatenrekening, krijgt u nog meer inzicht in hoe het bedrijf zich in de loop van een periode financieel ontwikkelt. Om jaarcijfers te lezen en te beoordelen, kunt u het beste werken met ratio’s. De bekendste ratio’s zijn:
Een uitgebreide uitleg over deze ratio’s en hoe u de jaarrekening leest, vindt u in het Whitepaper: Jaarrekening lezen voor dummies.
Het is ontzettend belangrijk dat u als ondernemer op de hoogte bent van de laatste regels omtrent het deponeren van jaarcijfers. Niet alleen heeft u wettelijke verplichtingen, maar ook zodat partijen, waaronder kredietinformatiebureaus, uw bedrijf juist kunnen beoordelen.
Wie moet de jaarrekening deponeren?
Afhankelijk van de grootte en rechtsvorm moeten rechtspersonen ieder boekjaar een jaarrekening deponeren bij de Kamer van Koophandel. Dit is wettelijk verplicht. Wanneer u zich niet aan de regels houdt, riskeert u een boete.
Rechtsvormen die in ieder geval de jaarrekening moeten deponeren:
Wat moet u deponeren?
Wat u uiteindelijk moet deponeren, is afhankelijk van de grootte van het bedrijf. Kijk voor de actuele regels op de website van KvK.
Wanneer moet u deponeren?
Iedere jaarrekening moet in principe 5 maanden na afloop van het boekjaar worden opgesteld door het bestuur.
Enkele feiten & cijfers:
Hoewel u een hoop belangrijke informatie uit de jaarcijfers kunt halen, is het absoluut onvoldoende om uw zakelijke beslissingen enkel te baseren op cijfers uit de jaarrekening. Dit heeft twee redenen:
De regels rondom het deponeren en publiceren van jaarrekeningen is landelijk bepaald, gebaseerd op de Europese richtlijnen. De regels verschillen in Europa sterk van land tot land. Zo zijn de regels in buurland België een stuk strenger dan in Nederland. Andere landen hebben weer veel soepelere wetgeving, waardoor veel jaarrekeningen niet beschikbaar zijn. Dat maakt het erg lastig om resultaten over landen heen te vergelijken. De Europese politiek streeft naar een uniforme jaarrekening voor alle Europese landen en een vereenvoudiging voor kleine en middelgrote ondernemingen.
U wilt als ondernemer weten hoe uw zakenrelatie ervoor staat. Hij of zij kan namelijk nog zulke mooie verhalen hebben, maar hoe weet u nu dat deze verhalen geen gebakken lucht zijn? En hoe weet u dat uw trouwe klanten wel trouw kunnen blijven betalen? Download 'De jaarrekening lezen voor Dummies' en leer onder andere hoe u de jaarrekening moet analyseren, waarom de jaarrekening zo belangrijk is en de deponeringsregels.